Yüreği Asya’dan büyük, ulu ozanımız Karacaoğlan’ın bugünleri anlamamızı sağlayan çok güzel bir türküsü var:
“Ataş yanmayınca duman mı tüter?
Vakti gelmeyince bülbül mü öter?”
Mavi Vatanımızın mihrabı Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde 1974’ten bu yana kapalı olan Maraş, 46 yıl sonra açıldı. 1991’den beri işgal altındaki Anadolu’nun Asya’ya uzanan boğazı can Karabağ’ımız, kahraman Azerbaycan ordusu tarafından kurtarılıyor. Aynı vakit kapsamında Cumhurbaşkanımız Erdoğan, BM kürsüsünden Türkiye’nin Atlantik sisteminden kurtulduğunu ilan ediyor. Demek ki vakti gelmiş!
YENİ DÜNYANIN FENERİ
Yeni bir dünya kuruluyor. İhtişamlı ama köhnemiş olan gidiyor. Kocamış dünyamız, yeni filiz veriyor. Ayaklar baş oluyor. İnsancıl ve doğaya saygılı uygarlık serpiliyor. Güzel olan Türkiye’miz, bu yeni sürecin öznesi.
Şimdi piyasada olan dördüncü (Sonbahar) sayısıyla birinci yılını dolduran Kuşak ve Yol Girişimi dergisi (Belt and Road Initiative Quarterly) BRIQ, işte bu kurulmakta olan yeni dünyanın yol feneri. BRIQ de vaktinde erişti.
BRIQ’i yayın hayatına armağan ederken kendimizi şöyle tanıtmıştık:
“Bizi, benzerlerimizden ayıran çok önemli bir farkımız var: BRIQ Kuşak ve Yol Girişimi Dergisi, bir iddianın sahibi. O iddia şu: Gelişen dünyanın talep ettiği uluslararası adil düzenin hangi temellere oturacağı, hangi temelde gelişeceği konusunda fikri planda hazırlayıcı, yönlendirici uluslararası bir entelektüel merkez olmak! Asya Çağı'nda kilit ülke olan Türkiye'nin entelektüellerinin bu çabada belirleyici olacağı bir platform yaratmak. Edilgen, seyreden, eleştiren, körü körüne muhalif değil yapıcı, kurucu, geliştirici olmak! Akademi, siyaset ve iş dünyası nezdinde Kuşak ve Yol Girişimi'nin sunduğu olanak ve fırsatları tartışmaya açmak. Gelişen dünyadaki ülkeler olarak benzer sorunlarla karşı karşıyayız.
Dünyadaki küresel güç kaymalarının gerçekleştiği, Atlantik merkezli küresel düzenin yerine, Asya çağının yükseldiği herkesin ortak değerlendirmesi. Önümüzdeki on yılları belirleyecek, yeni bir düzenin kuruluşunun sancılarını yaşıyoruz. 'Pax Americana' dönemi bitti. Artık dünyada bölgesel ittifakların belirleyici olduğu, inisiyatifin gelişen dünyaya geçtiği bir dönemi yaşıyoruz. Ancak, benzer sorunlar konusunda fikir üreten Asya, Afrika ve Latin Amerika entelektüelleri, dünyanın başka bir bölgesindeki koşullarla ilgili bilgilere, Atlantik merkezlerinin süzgecinden geçirilmiş şekilde ulaşabiliyor. İşte bu koşullarda bu yeni düzenin kuruluşu konusunda kafa yoran gelişen dünya entelektüellerinin doğrudan bilgi ve fikir alışverişi yapabileceği bir platformda buluşması daha fazla önem kazanıyor. BRIQ aracılığıyla, bu yeni düzenin kuruluşunda sorunlar ve çözüm önerilerini birlikte değerlendirecek ve tartışacağız.”
Bu iddialı çıkışın gerektirdiği Yayın İlkelerimizi ve dergimizin amacını şöyle tanımlamıştık: “BRIQ, öncelikle Çin ve Türkiye’nin akademisyen, aydın ve karar vericileri arasında doğrudan görüş ve bilgi alışverişini sağlayacaktır. Aynı zamanda insanlığın ortak geleceği için tarihsel olanaklar sağlayan Kuşak ve Yol Girişimi temelinde bütün dünyanın, özellikle de gelişmekte olan dünyanın entelektüel birikimini bir araya getirecek bir platform olma iddiasındadır.
Dergi, bireysel kâr ve çıkar sistemine karşı halkın yararının temel ilke olarak benimsendiği kamucu ekonomilerin dönüştürücü gücünü ortaya koyan entelektüel katkıların yayımlanmasına adanmıştır. Özellikle Kuşak ve Yol Girişimi’nin kamucu ekonomi modelinin uygulanmasındaki rolünü ve bu girişimin gelecekteki ortaklarının mevcut dönüştürücü potansiyele katkılarını anlamak derginin öncelikleri arasındadır.
“BRIQ, adil bir uluslararası dünya düzeni altında insanlığın birliğini savunmaktadır. Dolayısıyla dergi, Avrasya, Afrika ve Amerika başta olmak üzere tüm dünyadan seçkin akademisyen ve aydınların buluştuğu bir yayın organı olacaktır. Barış, kardeşlik, işbirliği, refah, toplumsal fayda ve ortak kalkınma ilkeleri temelinde yeni bir uygarlığın savunucuları BRIQ çatısı altında buluşacaklardır.”
ÖZGÜN TASARIM ÖZENLİ YAYINCILIK
Birinci yılımızı tamamlarken beğeni düzeyi yüksek hedef kitlemize, özgün tasarımı, yakıcı kapak konuları, derin içeriği, makalelerin bilimsel niteliği ve dünyanın değişik bölgelerinden yazarlarımız ile bu iddiayı kanıtlayan 4 sayı sunduk.
BRIQ’in 4 sayısında başta Çin ve Türkiye olmak üzere, Rusya, İran, Meksika, Avustralya, Almanya’dan prestijli üniversitelerden yazarların akademik makalelerine, fikir yazılarına ve röportajlara yer verdik. Bunun yanı sıra, özellikle Türk iş insanlarının, kendi pratiklerinden beslenen entelektüel birikimlerini dergimizde yansıttık. 4 sayıda aralarında birçoğu dünya çapında tanınan, alanlarında uzman bilim insanlarının toplam 35 makale, röportaj ve kitap incelemesine yer verdik. Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi dahil.
BRIQ, Cumhurbaşkanlığı, Bakanlıklar, Genelkurmay Başkanlığı, TBMM, Siyasi Partiler, YÖK, Üniversite rektörlükleri, araştırma merkezleri, belediye başkanları, enstitüleri ve kütüphaneleri, bağımsız araştırma merkezleri, medya kuruluşları ve köşe yazarlarının da aralarında bulunduğu yaklaşık 1200 seçkin ismin masasına doğrudan ulaştırılıyor.
BELİRLEYİCİ OLAN NİTELİK
BRIQ, ilk olarak beş kişilik bir çekirdek ekibin örgütlenmesiyle faaliyetlerine başladı. Yayın ve Danışma Kurulları, Çin ve Türkiye’deki Editörler, grafik tasarımcısı, dağıtım ve tanıtım/reklam birimleriyle birlikte toplamda 50 kişi aktif katılımla derginin çalışmalarına katıldı. Yazıişleri ekibi, Editörler, Yayın ve Danışma Kurulu’nun kurduğu ilişkiler ile sayısı 100’ü aşkın kişi BRIQ’e katkı yapıyor.
Böylelikle, potansiyel olarak mevcut olan bir kuvvet fiilen, gelişen dünyanın önerilerini uluslararası düzlemde tartışan bir platformun yürütücüsü haline getirilmiştir. Birinci yılın sonunda BRIQ’in etki halkalarını, başta Türkiye ve Çin’de, Afrika’dan Orta Asya Türk Cumhuriyetleri’ne, Avrupa’dan Doğu Asya’ya, genel olarak gelişen dünyanın diğer ülkelerinde genişletmek için çalışmalar sürdürülmektedir.
BRIQ’in başarısının sırrı, sadece derginin yazarları ve katkıcılarının entelektüel yetkinliğiyle ilgili değildir. Bundan daha önemlisi, BRIQ çalışmasını yürüten yönetici kadronun gelişmenin yönünü doğru kavramasında ve buna uygun örgütlenmeyi yaparak potansiyel olarak var olan kuvveti harekete geçirmesinde yatıyor.
HAKEMLİ DERGİ
BRIQ dergisi üniversiteler ile ufuk açıcı ilişkiler ve somut işbirlikleri başlatmıştır. BRIQ Kuşak ve Yol Girişimi Dergisi ile, Ufuk Üniversitesi, İstinye Üniversitesi, İzmir Ekonomi Üniversitesi, Kapadokya Üniversitesi, Yaşar Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi, Bilkent Üniversitesi, Yeditepe Üniversitesi, Yeni Yüzyıl Üniversitesi arasında doğrudan ilişkiler kuruldu. Çin’de ise, Sosyal Bilimler Akademisi, Tsinghua Üniversitesi, Renmin Üniversitesi, Şanghay Üniversitesi, Şanghay Uluslararası Araştırmalar Üniversitesi, Fudan Üniversitesi, Shihezi Üniversitesi ile ortak çalışmalar yürütülüyor.
İstinye Üniversitesi’nde, BRIQ Yayın Kurulu Koordinatörü Dr. Öğretim Üyesi Efe Can Gürcan’ın başında bulunduğu Kuşak ve Yol Araştırma Merkezi kurulmuş, Ufuk Üniversitesi’nde Çin Araştırmaları Merkezi kurulmaktadır.
Genç akademisyenlerin nitelikli çalışmalarının yayınlanacağı bir platform olduk. Akademik başarı için zorunlu olan hakemli dergide makale yayınlatma engeli BRIQ ile aşılıyor.
Uluslararası platformlarda BRIQ makale çağrıları büyük bir ilgi gördü ve çok sayıda makale başvuruları gerçekleşti. Dergi yazarlarının “google scholar” platformuna yüklenen makalelerinin atıflanması derginin de atıf sayısını artırmaya başlamıştır. Yayın Kurulu üyesi Dr. Efe Can Gürcan’ın da yer aldığı Jeopolitik Ekonomi Okulu çevresinde yapılan duyurular sonucu dergiye önemli geri dönüşler sağlanmıştır. BRIQ’in makale çağrıları, Çin’in akademik platformlarında da Çince olarak yayınlanıyor.
İstinye Üniversitesi bünyesinde kurulan uluslararası bir araştırma merkezi olan Kuşak ve Yol Çalışmaları Merkezi (İSÜ-KUYÇAM) kapsamında BRIQ Working Papers Series platformu oluşturulmuştur. BRIQ’e gönderilen makalelerin bir kısmı burada yayımlanmaktadır.
SONUÇ: TÜRKİYECİ ENTELEKTÜEL MERKEZ
Bugün dünyada ve Türkiye’de, büyük bir ideolojik/siyasal dönüşüm yaşanıyor. Emperyalizmin bütünsel kuşatması karşısında devlet ve millet olarak vatan savaşına giren Türkiye’de farklı siyasal kesimlerde ciddi bir bilinç değişikliği sıçramalar halinde gerçekleşiyor. En başta somut pratiğin içindeki iş ve siyaset dünyasında ortaya çıkan bu değişiklik, aşama aşama akademi ve fikir dünyasına da yansıyor. Üniversitede, siyaset ve iş dünyasında; Asya’nın yükselişini, Atlantik sisteminin çöküşünü inceleyen, araştıran; Türkiye’nin ve toplam olarak insanlığın geleceği için alternatif çözümler üzerinde kafa yoran, ancak birbirleriyle irtibatı olmayan bir birikim oluşmaktadır. BRIQ, bu birikimi Yayın İlkeleri etrafında buluşturan önemli bir entelektüel merkez olmaya şimdiden başlamıştır. BRIQ’e emek verenleri kutluyor, mücadeleci yayın hayatında nice yıllar diliyoruz.