Devletin bütün hizmet olanakları güçlü bir kamu disiplini ile tek bir “Milli Sağlık Sistemi” altında birleştirilecek, böylece milletin bütün olanakları toplumsal yarar hedefi ile etkin ve verimli kullanılacaktır. Sağlığın satılmasına son verilecektir.
İşçi Partisi iktidarının temel hedefi, bütün yurttaşlarımızın sağlığını devlet güvencesine almaktır. Cumhuriyet Devrimi’nin ilk döneminde önemli başarılarla gerçekleştirilen bu temel politika, 1961 Anayasası’nın önemli hükümleri arasında yer alarak 224 sayılı Sosyalleştirme Yasası’yla uygulanmaya başlamıştır. Ancak 1970’li yıllardan itibaren ülke yönetimine hakim olan dışa bağımlı, “Küçük Amerika” özlemcisi iktidarlar adım adım bu hedeften uzaklaşmıştır. Tedavi edici hekimlik anlayışı, ithalatta liberalizm, kamu kaynaklarının kullanımında sorumsuz - liberal politikalar; kamu sağlık kuruluşlarımızı milletlerarası sağlık tekellerinin pazarlama birimleri haline getirmiştir.
Sağlık alanında kamu kaynaklarından giderek daha fazla harcama yapılmasına rağmen sağlık alanında milli hedeflere ulaşmak mümkün olmamış, üstelik halkın sağlığı daha da bozulmuştur. Liberal politikalar sağlık alanında dışa bağımlılığımızı arttırırken yerli üretimi durma noktasına getirmiştir. İşçi Partisi, alacağı tedbirlerle mevcut olanaklarımıza dayanarak sağlık alanındaki öncelikli sorunların bir yıl içinde üstesinden gelebilecek dönüşümleri gerçekleştirecektir.
Milli Sağlık İçin temel ilkeler ve Hedefler
1. Milli birliğimizin ve direncimizin güçlendirilmesinde öncelikli hedeflerden biri, devletin bütün yurttaşlara ulaşılabilir, etkin, parasız ve eşit sağlık hizmeti güvencesini sağlamasıdır.
2. Sağlık hizmetleri; kamunun öncülüğünde, kamu sağlık kurumlarının olanaklarının birleştirilmesi ve planlı bir şekilde kullanılması ile güçlendirilecektir.
3. Özel sağlık kuruluşları ve eczaneler, kamu planlaması ve hedefleriyle uyumlu olarak faaliyet yürüteceklerdir.
4. İlaç, aşı, serum, kan ürünleri, tıbbi malzeme ve cihazda temel ihtiyaçların sağlanması yerli üretime dayandırılacaktır. İthalatta kamu disiplini sağlanacak, yerli üretim teşvik edilecektir.
5. ABD ve AB tekellerine bağımlılık düzeyindeki ilişkilere son verilecek, Avrasya ülkeleriyle işbirliğine önem verilerek çok yönlü bir dış ticaret geliştirilecektir. Yabancı sermaye, sağlık alanındaki kamu planlamasına ve hedeflerine tabi olacaktır.
6. Sağlık alanında emek yoğun politikalar esas alınacak, tam istihdam sağlanacaktır.
7. Kamu sağlık yönetiminde, birimlerin inisiyatifi, etkin kaynak kullanımı ve yönetim istikrarı sağlanacak; halk hizmetlerin planlanmasına ve denetimine söz ve karar sahibi olarak katılacaktır.
8. Halkın sağlıklı yaşama bilincine kavuşturulması, kişisel ve toplumsal alışkanlık ve becerilerin geliştirilmesi, sağlık kuruluşlarımızın ve kamu sağlık personelinin başta gelen görevi olacaktır.
İşçi Partisi İktidarının Sağlık Alanında İlk İki Yıllık Uygulama Planı
1. Sağlık için kamu kurumlarınca kullanılan bütün mali kaynakların yönetimi tek elde toplanacaktır. Mali kaynaklarla birlikte bütün hizmet birimleri de tek çatı altında toplanacaktır. SSK, Bağ - Kur, Emekli Sandığı, Üniversiteler, Sağlık Bakanlığı ve diğer Bakanlıklar eliyle sağlık hizmeti için kullanılan kaynaklar tek elden yönetilecektir. Devletin farklı kurumları tarafından sağlık ve sosyal hizmetler için kullanılan mali kaynaklar tek bir havuzda, “Kamu Sağlığı” bütçesinde, birleştirilecektir. Bu kurumların sağlık alanındaki görev ve işlevleri yeniden düzenlenerek kaynak savurganlığına son verilecektir.
2. Kaynaklar ve hizmet üretimi, nüfusa göre eşit olanakların sağlanacağı hizmet bölgelerinde tek elden yönetilecek, kaynak kullanımında verimlilik, hizmetlerden yararlanmada bölgesel ve sosyal eşitlik sağlanacaktır. Milletvekilleri başta olmak üzere bütün kamu yöneticileri halkın hizmet gördüğü sağlık kuruluşlarından yararlanacaktır.
3. Sağlık hizmetlerinin ihtiyacı olan ilaç, malzeme ve cihaz gibi tıbbi teknoloji ürünlerinin sağlanmasında maliyetleri yükselten Gümrük Birliği ve İlaçta Patent Anlaşması yükümlülüklerinin uygulaması durdurulacaktır. Tıbbi ithalat ve yabancı yatırım izinleri kamu sağlığının ihtiyaçları ve yerli üretimin geliştirilmesi şartına bağlı olacaktır. Milli sanayi ve ürünlerine etkin destek sağlanacak, yerli üretimin önü açılacaktır. Kamu kaynaklarından teknoloji ürünlerine yapılan harcamalar, merkezi düzeyde belirlenerek fiyat ve satın alma yöntemleri ile kontrol edilebilirliği sağlanacak, böylelikle yerli üretim ve gerekli ithalatın planlamasına zemin oluşturulacaktır. Bu tedbirler ile bir yıl içinde, 250 bin sağlık personelinin yıllık brüt ücret toplamına eşit olan, 1,5 milyar dolar değerinde kaynağın yurtdışına akıtılmasına son verilerek, sağlık alanında büyük bir yatırım seferberliği başlatılacaktır.
4. İlk olarak halen işsiz olan hemşireler, sağlık memurları ve sosyal hizmet uzmanlarından başlanarak, ilk altı ayda elli bin, iki yıl içinde toplam üç yüz bin gencimiz, öncelikle birinci basamak sağlık kurumlarında olmak üzere kamuda istihdam edilecek, böylelikle hizmetlerin etkinliği arttırılacaktır.
5. Birinci basamak sağlık hizmetleri iki temelde yeniden düzenlenecektir. Sağlık Ocakları, aynı zamanda okul sağlığını da kapsayacak şekilde hizmet verecektir. İşyeri sağlığı için büyük işyerlerinde işyeri sağlık birimleri, küçük ve orta ölçekli işyerlerinde bölge esasına göre ortak sağlık birimleri açılacaktır. Bu birimlerde görevlendirilecek hekim ve personelin ataması ve ücretleri kamu tarafından sağlanacaktır. Kentlerde her 20 bin, küçük yerleşim birimlerinde ve köylerde her 10 bin nüfus için hizmet kapasitesi yüksek sağlık ocakları açılacaktır. Halkın zahmetsiz ulaşımı ve hizmetin gereği için uygun binalar, gerektiğinde kamulaştırma yoluyla sağlanacaktır.
6. Sağlık ocaklarının temel görevi; yurttaşların ana - çocuk sağlığı, beslenme, sağlıklı yaşam, hastalıklardan korunma konusunda eğitimi ve koruyucu sağlık hizmetleridir. Mevcut sağlık personeli bu hedeflere uygun olarak hızla eğitimden geçirilecektir.
7. Doğumundan sekiz yıllık temel eğitimin sonuna kadar bütün çocuklarımızın sağlığı üç ay içinde devlet güvencesine alınacak, çocuklarımız ilaç dahil tüm sağlık hizmetlerinden ücretsiz olarak yararlanacaklardır.
8. Bütün okullardaki öğrencilerin sağlığı bölgelerindeki sağlık ocaklarının kontrolü altında olacaktır. Altı ay içinde her okulda öğrenci sayısına göre hekim, hemşire ve sosyal hizmet personeli görevlendirilecektir. Okul sağlığının amacı öğrencilere bedensel ve ruhsal gelişimleri konusunda etkin bir destek hizmeti vermek ve ana okulundan başlayarak sağlıklı yaşama alışkanlıklarını geliştirmektir. Okullarda ücretsiz beslenme, diş sağlığı ve düzenli beden eğitimi programları uygulanacaktır.
9. Beslenme politikası oluşturmak ve besin denetimini sağlamak için Sağlık Bakanlığı bünyesinde özel bir birim kurulacaktır.
10. Sağlıkta devlet güvencesi ve ilaç dahil parasız hizmet kademeli olarak bütün eğitim kurumlarındaki öğrencileri, engelli yurttaşları, doğurganlık çağındaki kadınları, 65 yaş üzerindeki yurttaşları ve iki yıl içinde de bütün toplumu kapsayacaktır. Türkiye’de sağlık güvencesi için para cüzdanı değil, nüfus cüzdanı geçerli olacaktır.
11. Çocuk ve gebelerin aşıları sağlık ocakları, çalışanların aşıları işyeri sağlık birimleri tarafından ücretsiz olarak yapılacaktır. Aşı programları okul temelinde sürdürülecektir. Yerli aşı ve serum üretimi için yatırım yapılacak, gerektiğinde aşı ithalatı kamu eliyle toplu olarak yapılacaktır.
12. Üniversiteler sağlık alanındaki görevlerini yerine getirmek için, bölgelerinde üçüncü basamak sağlık hizmeti verirler, araştırma yaparlar, ülke ihtiyaçlarına göre eleman yetiştirirler ve sağlık çalışanlarının sürekli eğitiminde yer alırlar. Özel veya vakıflara ait tıp ve diş hekimliği fakülteleri kamulaştırılarak eğitimin birliği ve eşitliği sağlanacaktır.
13. Halk sağlığı hizmetlerinin planlanması, sağlık örgütünün etkin yönetimi, hizmetin geliştirilerek sürdürülmesi ve her meslekten sağlık çalışanının sürekli eğitimini sağlamak amacıyla “Milli Halk Sağlığı Okulu” kurulacaktır. Bu okulda sağlık hizmeti planlamasına esas olmak üzere toplumumuzun sağlıkla ilgili temel veri ve bilgilerine ulaşmak ve kamu sağlığının sorunlarını çözmeyi hedefleyen araştırmalar yürütülecektir.
14. Halkın, sağlık hizmeti planlanmasına ve denetimine söz ve karar sahibi olarak katılması amacıyla, her hizmet bölgesinde “Bölge Halk Sağlığı Kurulu” oluşturulacaktır.
15. Her düzeydeki kamu sağlık birimleri, yıllık planlar yaparak hedeflerini saptayacaktır. Birimlere, kapsadıkları kişi başına genel bütçeden kaynak ayrılacaktır. Yıllık planlar ve gerçekleştirilen bütçe, Bölge Halk Sağlığı Kurulu’nda tartışılarak onaylandığı takdirde kaynak ve yeni istihdam mümkün olacaktır.
16. Sağlık ocakları ve işyeri sağlık birimleri, personel ve teknik olanakları güçlendirilerek, güvenilir birer başvuru merkezi haline getirileceklerdir. Bu birimler, görev bölgelerinde yaşayan ve çalışan nüfusun sağlığını korumak ve geliştirmek, hastalıkları ve sakatlıkları iyileştirmekten birinci derecede sorumlu ve yetkili olacaklardır.
17. Hekimler için, yönetici ve eğiticilerden başlayarak “Tam Süre” çalışma esası getirilecektir. Kamu sağlık personeli gelirlerinde temel ücret esas, ek ödemeler ikincil olacaktır. Pratisyen ve uzman hekimler arasında temel ücret farkı kaldırılacak, temel ücretin yarısını aşmamak kaydıyla hizmet başarısına göre ek ücretlendirme yapılabilecektir. Nöbet, geçici görev ve mesleki yıpranma tazminatları, yıpranma ve yapılan fedakarlık dikkate alınarak saptanacaktır. Sağlık çalışanlarına emek ve birikimlerine göre gerçek karşılığı bir ücret verilecek, yaşam koşulları düzeltilecektir.
18. Kamu sağlık personelinin toplu sözleşme ve grev hakkını içeren sendikal hakları güvence altına alınacaktır. Başta hemşirelik olmak üzere meslek birliklerinin kuruluşu tamamlanacak, meslek birliklerine üyelik zorunlu hale getirilecektir. Sağlık alanındaki sendikalar ve meslek birlikleri, üyelerinin sürekli eğitimi ve mesleki denetimleri konusunda etkin rol almaya özendirilecektir.