Atatürk Devrimi üzerine çok kitap yayımlanıyor. Bu kitapların bir bölüğü, bilimsel yöntemlerin ürünü değil. Hatta hurafe ve uydurmaların da hızla yayıldığını görüyoruz. Televizyon reklamlarında da görüyoruz, Kadıköy vapurunda salatalık soyacağı satar gibi Atatürk kitapları tanıtılıyor. Alanlara yanında bir tarak, bir ayna ve bir de tırnak makası hediye ediliyor.
Yine de yakınmamak gerekir. Çünkü Kemalist Devrim’in ve yakın tarihimizin araştırılması, tartışılması iyidir. Gresham Kanununa göre, “Kötü para iyi parayı kovar.” Devrim araştırmaları da en sonunda, bilimsel olan hurafeyi temizleyecektir. Bilimin gücünü kabul ediyoruz. Çünkü hakikatin gücüdür.
Prof. Dr. Cahit Can’ın son kitabı
İşte Prof. Dr. Cahit Can’ın Atatürk Devrimi üzerine çalışması bu ortamda yayımlandı. Elime geçince göğsüme bastırdım. Hem yarım yüzyıllık can arkadaşımın alınteri ürünü, hem de bilimsel çalışmaya duyduğum aşk nedeniyle.
Kitabı Kaynak Yayınları sunuyor. Adı: “Cumhuriyet Devrimi ve Öngörülmeyen Bugünü”
Erdemli bilim emekçisi
Ve örnek devrimci aydın
Tanımayanlara Prof. Dr. Cahit Can’ı tanıtayım öncelikle. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nin yıllarca Hukuk Sosyolojisi ve Hukuk Felsefesi Kürsüsünün başkanlığını yaptı. Cahit Can, halis bilim adamıdır. Ama benim için daha da önemlisi, Türkiyemizin erdemli insanlarını say dediğimiz zaman, ilk akla gelecek sağlam kişilikli aydınlarımızdandır. Bilimsel dürüstlüğü ve özeni ile başı dik örnek aydın kişiliği kuşkusuz birbirini tamamlar.
Bir yazımda Mithat Cemal’in “Üç İstanbul” romanından söz ederken, orada zor zamanların devrimci aydın karakterine değinmiştim. Sinen, boyun eğenlerin yakasına sarılacak, onları ayağa kalkmaya çağıracak kim var diye düşününce, aklıma Cahit Can gelmişti. Dürüsttür ve tok sözlüdür. Romanı 40 yıl önce okuduğum için isimleri karıştırmış olabilirim. Ama Cahit Can, Namık Kemallerden Nâzım Hikmetlere ve Hasan Yalçınlara uzanan devrimci aydın karakterinin örneklerindendir. Dağ gibi sağlamdır, yaslanabilirsin, güven anıtıdır.
Tarihin felsefesi
Cahit’in kitabında öncelikle hurafelerden arınmış bir Atatürk Devrimi tahlili bulacaksınız. Bilimsel, çünkü Cahit Can’ın öncelikle bilimsel bir teorisi var. Teorisiz bilim yapmaya kalkan ve kaçınılmaz olarak nakilciliğin ötesine geçemeyen vakanüvislerden değil, tarihin felsefesini yapıyor. Ve bunu başarıyla, yetkinlikle yapıyor. Çünkü Cahit Can’ın birikimi buna elveriyor. Cahit Can, kanun şerhçiliği yapan, kuralların tarihsel-toplumsal gerçekliğiyle ilgilenmeyen hukukçulardan değildir. Birlikte hukuk fakültesinde okuduk. Ancak Cahit, hukukçu olmaktan çok toplumsal bilimcidir. Kurallarla toplumun maddesi arasındaki ilişkileri araştırır. Hukuk sosyolojisi dalını seçmesi ve orada verdiği emekler de bunu ifade eder.
Devrim –karşıdevrim çarpışması
Prof. Dr. Cahit Can, işte bu birikimle Kemalist Devrimi, bir devrim-karşıdevrim çarpışması ekseninde incelemektedir. Zaten başka türlü bir bilimsel inceleme de yapılamazdı.
Cahit Can’ın kitabının özeti: Sen devrimini tamamlayamazsan, sana karşı devrim yaparlar.
Cahit, bu kitabı 2011’de bitirdi ve yayımladı. Ama kuşkusuz hayat burada bitmiş değil. Türkiye’nin bu karşıdevrimle hesaplaşacak birikimi, önümüzdeki yılların kapısını çalacaktır. O zaman Cahit Can’dan 2011 sonrası sürecin incelemesini de bekleyeceğiz
Kemalist Devrim üzerine ciddi, bilimsel bir tahlil okumak isteyen herkese öneririm. Araştırmacılara ayrıca ve özellikle öneririm ve tartışılmasını umarım.
Cahit Can’ın yeni kitabını da dört gözle bekliyoruz.