Aydınlık’ın Federasyon lobisi başlıklı haberi tarihî önemdeydi. Eray Çelebi imzalı o haber, Suriye’nin ve Türkiye’nin geleceğini ilgilendiriyor. ABD’nin federasyon planını bozmak için, Türkiye’nin milletiyle ve devletiyle berrak ve kararlı bir duruş içinde olması gerekiyor.
CUMHURBAŞKANI BAŞDANIŞMANININ TARAFSIZ BÖLGEYE MESAJI
29 Ocak 2018 Pazartesi akşamı Ahmet Hakan’ın Tarafsız Bölge programında da tartışıldı bu konu. Cumhurbaşkanı Başdanışmanlarından Eski Ordu Milletvekili İhsan Şener, program sırasında Ahmet Hakan’a yolladığı mesajda, Doğu Perinçek’in “Federasyon lobisini” oluşturan Cumhurbaşkanı danışmanlarını isim isim açıklamasını istiyordu. O isimleri Cumhurbaşkanı ve Başbakan’ın bizden öğrenmesine gerek yoktu, çünkü kendileri biliyorlar.
Ancak hemen ertesi günü Federasyon lobisinin ne kadar etkili olduğunu gördük. Çünkü Hükümeti temsil edenlerin açıklamalarından o lobinin kokuları yükseliyordu.
HÜKÜMETİN KAFASI KARIŞIK
Zaten hemen ertesi günü AKP yönetimindeki kafa karışıklığı bir kez daha sergilendi. Hükümet Sözcüsü Bekir Bozdağ ve Millî Savunma Bakanı Nurettin Canikli, 30 Ocak 2108 günü yaptıkları açıklamalarda, Zeytin Dalı Harekâtı sonunda ne yapılacağını söylediler. Her iki bakan da Suriye’nin toprak bütünlüğünü savunduktan sonra, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin harekât yaptığı Suriye topraklarının asıl sahipleri olan yerel güçlere terkedileceği belirtiliyordu. Ayrıca “Fırat Kalkanı Harekâtı’nda ne yaptıysak, onu yapacağız” vurgusu da dikkat çekti. Çünkü Fırat Kalkanı Harekâtı’ndan sonra yerel otoriteler kurulmuştu.
TOPRAK BÜTÜNLÜĞÜ VE TEKİL DEVLET KARIŞTIRILIYOR
Önce bazı kavram karışıklıklarını giderelim.
Suriye’nin toprak bütünlüğünü savunmak, federasyona karşı çıkmak anlamını içermez. Ülke bütünlüğü ile devlet bütünlüğü birbirine karıştırılmamalıdır. Federasyonun da toprak (ülke) bütünlüğü var. Örneğin ABD ve Almanya Federal Devleti, her ikisi de federal devlettir. Ancak toprak bütünlükleri var.
Federasyon planına karşı çıkmak için, Suriye Arap Cumhuriyeti’nin tekil devlet (üniter devlet) niteliğinin ya da devlet bütünlüğünün savunulması gerekir.
YEREL OTORİTENİN AÇACAĞI YOL
Hükümet Sözcüsü Bekir Bozdağ ve Millî Savunma Bakanı Nurettin Canikli, Suriye topraklarını yerel güçlere bırakacaklarını söyleyerek, aslında bölgesel özerklik veya federe devletin yolunu açmış oluyorlar. Çünkü yerel iktidar kurmanın iki amacı olabilir: Bölgesel özerklik veya federe devlet.
Özerk bölge veya federe devlet, kuşkusuz Suriye devleti içinde olacaktır. Ancak özerkliğe ya da federasyona gidildiği zaman, tekil devlet kalmaz. Tekil devlet de tek devlet otoritesi vardır. Bölgesel özerklik ya da federe devlet ise, Suriye çatısı altında yerel otoritelerin kurulması anlamına gelir. O zaman herkes sorar: Mehmetçik niçin savaşıyor?
BÖLGESEL ÖZERKLİK VEYA FEDERASYON OLURSA KÜRDİSTAN DA OLUR
Türk Silahlı Kuvvetleri, Suriye’nin kuzeyinde PKK/PYD Terör Örgütünü temizliyor. Harekâtın sonunda Türkiye, yerel düzlemde Sünnî Arap Özerk Bölgesi veya Federe Devleti kurmanın yolunu açarsa, Kürdistan Özerk Bölgesi veya Kürdistan Federe Devletinin kurulmasını da desteklemiş olur. Çünkü Suriye, tekil devlet olmazsa, ABD planına göre üç ayrı federe devlet kurulacaktır: Sünnî Arap Devleti, Alevî Arap Devleti ve Kürdistan.
SURİYE ARAP CUMHURİYETİNİN ÜLKE, MİLLET VE DEVLET BÜTÜNLÜĞÜ
Türkiye, Suriye’nin yalnız toprak (ülke) bütünlüğünü değil, millet ve devlet bütünlüğünü de desteklemek durumundadır.
Suriye, Beşar Esad’ın Haziran 2017’de Meclisi açış konuşmasında da belirttiği gibi, tekil devlettir. Devletin adı, Suriye Arap Cumhuriyeti’dir. Millet, Suriye milletidir.
Suriye Arap Cumhuriyetinin insan unsuru, Suriye milletidir. Bu milletin içinde çeşitli etnik, dinsel ve mezhepsel kökenden gelen vatandaşlar yaşamaktadır. Ancak hepsi Suriye milletini oluşturmaktadır. Millî bütünlük esastır. O millî bütünlük içinde her Suriye vatandaşı, ırk, milliyet, din, cins, mezhep ayrımı gözetilmeksizin eşittir. Ancak kavimsel, dinsel, mezhepsel topluluklara eşitlik yoktur. Hepsi Suriye milleti içindedir. Devlet iktidarını milliyet ve din temelinde paylaştırdığınız zaman, Suriye’nin bölünmesi yolu açılır.
Suriye Arap Cumhuriyeti devleti, bütündür. Devlet iktidarı, federe devletlere bölünemez, bölgesel özerkliklere otorite tanınamaz.
Bu nedenlerle Türkiye Hükümeti adına yapılan açıklamalarda, Suriye’nin ülke bütünlüğü, millet bütünlüğü ve devlet bütünlüğü birlikte anılmalıdır. Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Kuzey Suriye’deki Zeytin Dalı Harekâtı o zaman amacına ulaşır.
BASINDAKİ KAVRAM KARIŞLIKLIKLARINI DÜZELTMEK İÇİN NOT
Yazılı ve görsel basınımızda konfederasyon, federasyon, federe devlet gibi kavramların sık sık yanlış kullanıldığı görülüyor.
Konfederasyon ve federasyon, devletler birliğidir. Örneğin ABD ve Almanya, federal devletlerdir. İsviçre ise, Almanca, Fransızca ve İtalyanca konuşan halkların yaşadığı devletlerden oluşan bir konfederasyondur.
ABD, başlangıçta konfederasyondu. 1861-1865 arasındaki Kuzey-Güney Savaşının nedenlerinden biri budur. Güney devletleri, köleciliği sürdürmek ve konfederasyon yanlısıydı. Kuzey ise, özgürlüğü savunuyordu ve devleti federasyon olarak örgütlemekten yanaydı. Kuzey kazandı. ABD Anayasası, devletin federasyon olduğunu hükme bağlamıştır.
Federe devlet ise, federasyona bağlı olan devletlerdir. Örneğin Teksas, ABD Federasyonuna bağlı bir devlettir, bizde eyalet diye anılıyor. Almanya Federal Cumhuriyeti içinde de federe devletler bulunuyor. Örneğin Bavyera, Hessen, Schleswig-Hollstein gibi.