İşçi Partisinin önderlerinden, Türk tiyatro ve sinemasının unutulmaz yıldızı, devrimci sanatın yetkin öncüsü, partili sanatçı Erkan Yücel'i, bundan 24 yıl önce elim bir trafik kazasında yitirdik. Erkan Yücel, devrimci iyimserliğin ve umudun simgesi, insan merkezli bilimsel sosyalizmin gülenyüzüydü. Yozlaşmanın kültür, çürümenin sanat olarak sunulduğu, sanatın metalaşıp piyasaya düştüğü koşullarda Erkan Yücel'in yokluğu çok daha fazla hissediliyor. Erkan Yücel'i saygı ve hasretle anıyoruz.
Erkan Yücel'i, 9 Eylül 2009, Çarşamba günü Ankara Cebeci Asri Mezarlığındaki gömütü başında andık. Anma töreninde tiyatrocu arkadaşı Halil Yapağılı ve İP Genel Sekreter Yardımcısı Hüseyin Karanlık birer konuşma yaptılar.
İstanbul da düzenlenecek anma toplantılarının programını aşağıda bulacaksınız.
Sanat x (Mücadele)² = Erkan Yücel
Ütopyayı hedeflemiş ama ayaklarını hep toprağa basmış. Sanatıyla zirveye çıkmış, tevazusuyla halkın içine karışmış. Son nefesine kadar sanata dört elle birden sarılmış, sistemin marjinal sanat anlayışına karşı; insanı hep yüceltmiş, özgürlüğün mücadelesini vermiş, sanatı hem yaparak hem yaptırarak sevdiren devrimci bir yol izlemiş. Devrimci Ankara Sanat Tiyatrosu’nu kurduğu zaman “her yer bir sahne! Herkes birer oyuncu!”demiş. Öncülük ettiği sanatçılarla yeri gelmiş, pazarcı kasalarının üzerinde, yeri gelmiş, traktör römorklarının üzerinde, yeri gelmiş, köy meydanlarında oyunlar sergilemiş, çoğu zaman da halktan kimseleri oyunlara dahil etmiş. Erkan Yücel'in kurduğu DAST olsun AHT olsun uzun yıllar kapısını tiyatro yapmak isteyen herkese açmış. Erkan Yücel yaşamı boyunca insanı geliştirerek dönüştürmek için sanatı esas almış. Tiyatrosunu bir okula dönüştürmüş. DAST ve Ankara Halk Tiyatrosu içinde hasbelkader tiyatro ile tanışan bir çok kişi bu okuldan mezun olmuş, sanat hayatlarına buradan aldıkları ilhamla devam etmişler. Tiyatrodan öğrendiklerini hayatın başka alanlarında değerlendiren belki yüzlerce belki binlerce belki on binlerce insan ise DAST'ı, AHT'ı, tebessüm ederek hatırlamakta, Erkan Yücel'in kendilerine aşıladığı devrimci umudu hala yüreklerinde taşımaktalar.
Eğer yolunuz bir gün Maraş'a Söke'ye, Konya'ya, Ulukışla'ya, Sivas'a köylere düşerse orada size bir adamdan bahsedeceklerdir. Toprağa çaktığı üç direk ve arasına bağladığı çarşaflarla kendine sahne yaratan, muzip bakışları ve olağanüstü oyunculuğuyla hep akıllarda kalan; davranışları ve insancıllığıyla hiç unutulmayan dev yürekli bir adamdan. Biz o adamla ilgili çok şey duyduk, çok şey öğrendik. Biliyoruz ki hepimizin de o adamdan öğreneceği çok şey var. Bu nedenle Attila İlhan Kültür Merkezi olarak bu yıl büyük Usta Erkan Yücel’i anarak başlıyoruz yeni döneme...
Sanatı siyasete, siyaseti sanata dönüştüren tiyatro diyen,
tiyatro yapan,
tiyatro yapan,
tiyatro yapan,
ve yine tiyatro yapan,
biraz da sinema ile haşır neşir olan
Sanatçı, inatçı,anlatıcı, mücadeleci, hayalci, devrimci, tiyatrocu, sinemacı, Erkan Yücel’i anlatacağız yapacağımız etkinliklerle...
Şimdiden bu etkinliklerde beraber olmak dileğiyle...
Erkan YÜCEL
13 Mart 1944 – 9 Eylül 1985
Tiyatro yaşamına Ankara Meydan Sahnesi'nde başladı. Daha sonra Ankara Sanat Tiyatrosu’na girdi. Bu tiyatro ile bir çok oyunda rol aldı, ödüller kazandı, Ayak Bacak Fabrikası, Klimanjaroya tek başına tırmanmak ve 72. Koğuş adlı oyunlar ile yurt çapında bir üne kavuştu. Ardından İdeolojik farklılaşma nedeniyle AST’tan ayrılarak Devrimci Ankara Sanat Tiyatrosu'nu kurdu.1970'lerin politik yaşamını sahneye taşıdı. Anadolu’ya birçok turne düzenledi. Köylere kadar tiyatro götürdü. Sahne bulamadığı yerlerde traktör römorklarında oynadı. İllegal olan Türkiye İhtilalci İşçi Köylü Partisi (TİİKP) üyesiydi ve 12 Mart’ta sergiledikleri Hitler Rejimi'nin Korku ve Sefaleti oyunu nedeniyle sıkıyönetim tarafından tutuklanarak yargılandı, 15 yıl ağır hapis cezasına mahkum edildi. 1974 yılında çıkarılan genel afla özgürlüğüne kavuştu. Yine aynı yıl Yılmaz Güney’in “Endişe” adlı filminde rol aldı. Bu filmdeki rolü ile 1975'te “San Remo Film Şenliği”nde En iyi erkek oyuncu ödülünü aldı. Kazandığı bu ödülle uluslararası alanda ödül alan ilk ve tek sinema oyuncusu oldu. Daha sonra Erden Kral’ın yönettiği “Bereketli Topraklar Üzerinde” ve “Hakkari’de bir mevsim” adlı filmlerde rol aldı.
TRT için Kemal Tahir’in eserinden yola çıkarak hazırlanan “Yorgun Savaşçı” adlı dizide görev aldı. Fakat bu dizi film o dönem TRT’de gösterilmedi, 12 Eylül Darbesi sonucu yasaklanarak, yakıldı. Filmin elde kalan bir kopyası ancak uzun yıllar sonra TRT’de gösterilebildi.
12 Eylül 1980 darbesi ile sadece oynadığı film değil oyunları da yasaklandı. Fakat verilen mücadele sonucu Sıkıyönetim komutanlığı oyunlarını serbest bıraktı, ama Erkan Yücel'in sahneye çıkmasını yasakladı. 12 Eylül'den sonra da pasaport verilmeyip, yurtdışına çıkışı yasaklandı. Tiyatro çalışmalarına Devrimci Ankara Sanat Tiyatrosu’nun ardından kurduğu Ankara Halk Tiyatrosu’nda devam etti. Ankara’da yerleşik bir sahne kurdu. Politik oyunların yanı sıra çocuk oyunları da hazırladı.
9 Eylül 1985 yılında film çekimi için gittiği İzmir yolunda geçirdiği bir trafik kazası sonucu hayatını kaybetti.
Program:
9 Eylül Çarşamba
Beyoğlu Attila İlhan Kültür Merkezi
21.00
Film Gösterimi:
“Bereketli Topraklar Üzerinde”
11 Eylül Cuma
Saat 21.00
Kadıköy Selamiçeşme Özgürlük Parkı
Tiyatro Oyunu - Mehmet Esen
12 Eylül Cumartesi
Saat 20.00
Beyoğlu Attila İlhan Kültür Merkezi
“Erkan Yücel - Şimdi Geçti Buradan”
Belgesel Gösterimi ve Yönetmen Mesut Kara ile Söyleşi
13 Eylül Pazar
Saat 15.00
Kadıköy Barış Manço Kültür Merkezi
Söyleşi
“Politik Tiyatro ve Erkan Yücel”
Konuşmacılar:
Sinan Bengier, Levent Ülgen, Levent Kırca, Haşmet Zeybek