Her gerçek bir fedai ister. İlk kıvılcımı yakanlardır, en yüce fedailer.
Hallac-ı Mansur’un Yargıtay 9. Ceza Dairesi’ne yazdığı mesajı ele geçirdik. Bu mesaj ilk kez bu köşede yayımlanıyor. Başka mecralarda yayınlamak için Hallac-ı Mansur’dan izin almanıza gerek yok. Çünkü O, her şeyini herkesle paylaşanlardan. “Yârin yanağından gayri” elbette.
Mesaj aynen şöyle, dava dosyasına koydular mı henüz bilinmiyor. Ama bu köşede yayınlandıktan sonra dosyaya da girecektir:
Her gerçek bir fedai ister. İlk kıvılcımı yakanlardır, en yüce fedailer.
Hallac-ı Mansur kimdir?
Yazar, düşünür, mistik şair Halac-ı Mansûr, Ağustos 858 yılında İran'ın Güney Horasan eyaletine bağlı Nehbendan Şehristanı'nın Meyghan kırsalındaki Tûr Köyü'nde dünyaya geldi. Fars kökenlidir. Asıl adı "Ebû’l Moğıt Huseyn bin Mansûr bin Mehemmed Beyzâvvî" idi. Hallâc lakâbı daha sonra mesleğinden ötürü aldı. Zerdüşt bir ailenin çocuğuydu. Dicle kenarında Arapların yoğun olduğu Vasıt'a yerleştiler. Burada medreseye gitti. İslâmi eğitim aldı. 12 yaşında hafız oldu. Emr el-Mekkî ile Cûneyd-î Bağdâdî’nin talebesi oldu. Bağdat-Mekke ve Hindistan arasında dolaştı.
Fikir hayatı geliştikçe hocalarıyla ters düştü ve onlardan ayrıldı. Müslümanları sarsan radikal görüşleri nedeniyle hedef oldu. Hallac'ın, Allah'ta eriyip yok olmak anlamında söylediği “Enel Hak” yani “Ben Hakk'ım (Tanrıyım) En el Hakk” ('Hak'tan başka kimse yok' dediği manasına da yorumlanır) sözü sebebiyle, içinde Allah'ın 99 sıfatından biri olan “Hak” da geçtiği için 912 yılında yargılandı ve uzun yıllar hapis yattı. 25 Mart 922 günü darağacında derisi yüzülerek katledildi. Akla hitap eden fikirleri kendinden sonrakileri etkiledi: Hafız Şirazi, Şemsi Tebrizi, Celaleddin-i Rumi, Nesimi, Pir Sultan Abdal, Kul Himmet. Mevlana onun için “Onun söyledikleri bizim söylediklerimiz yanında çok hafif kalır; fakat biz sır tutmasını bildik ve kurtulduk” der.
Tasavvufun büyük ustası Mansur'un, Abbasi Halifesi Muktedir Bi'llâh'ın haksız ve baskıcı yönetimine de karşı mücadele etmesi, katledilmesinde önemli etmen olarak görüldü. Karmati isyanına destek vermişti. Tavasin isimli eseri ünlüdür.