A’daki seslenme ve ifade gücünü anlamış başka şairlerimiz de var. Ancak onlardan farklı olarak, Ataol Behramoğlu, A sesini şiirinin büyüsü haline getiren şairdir.
A, Ataol’un şiirinde hareketi, açıklığı ve kararlılığı seslendirir.
Geçende Emre Kongar dostumuz, Ataol Behramoğlu’nun “Kara Bir Rüzgâr” şiirini bir kez daha yayımladı. Ben de kesmişim, 14 Ocak 2012 günlü Cumhuriyet’te çıkmıştı.
Seslerin en kahramanı
O şiirin altında Ataol Behramoğlu’nun imzası olmasa, yine tanırdınız. Her dörtlüğün sonundaki A sesi, Ataol’un imzası gibi: Aydınlığa, meraka, hınçla, bir daha…
Ataol Behramoğlu, sesi gür şairlerimizdendir.
Sesler içinde en kahraman, en başıdik, en özgür, en ihtilalci ses, A’dır. Ses dediniz mi, seslerin şahı A sesidir. Ataol, belki ismindeki çift A’dan da güç alarak, bunun bilincindedir.
Büyük şiirin sesi
Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın şiirini de büyük şiir yapan sestir. Güçlü içerik, kabuğuna sığamaz, sesle patlar ve sanki uçurumlarda yankılanır. “Mustafa Kemal de Mustafa Kemal’di ha” dizesindeki ha’nın sonundaki A, binlerce A olur ve sonsuza çoğalarak ve gürleyerek gider. Mustafa Kemal’i ancak o A anlatabilir. Anlam, sesle kanatlanmış kartal gibi uçmaktadır: “Kartal da kartaldı ha!”
Özdemir İnce arkadaşımızın Necip Fazıl değerlendirmesi çok yerinde. Ama şu da var: Manzume içeriksiz sestir. Necip Fazıl’ın örneğin “Otel Odalarında” şiirinde A’daki nakaratın vurucu gücünü iyi kullandığını saptayabiliriz.
Ataol Behramoğlu’nun şiirindeki A büyüsü
A’daki seslenme ve ifade gücünü anlamış başka şairlerimiz de var. Ancak onlardan farklı olarak, Ataol Behramoğlu, A sesini şiirinin büyüsü haline getiren şairdir.
A, Ataol’un şiirinde hareketi, açıklığı ve kararlılığı seslendirir.
Bir gün mutlaka!
“Bir gün mutlaka”daki A, Ataol’un senfonisinin arkasındaki tema gibidir. Önde ne söylenirse söylensin, siz hep bir atlının nal sesleri gibi o A sesini duyarsınız. Onun şiiri, tek sesli değil, çok seslidir.
Ataol’un A’sı genellikle dizenin sonunda gerilmiş yayından fırlayacak ok gibidir. Kulağınız, yüreğiniz o A’dadır. Veya A yayından çıkmıştır ve menziline uçmaktadır. Gözünüz, heyecanınız ve bilinciniz o A’dadır. A, mutlaka hedefine varacaktır.
Bütün şiirinin özeti: “Bir gün mutlaka”dır.
Türkçenin A’sı
A sesi Türkçemizde,
- Feryattır.
- Haykırmaktır.
- Hayrettir.
- Yer belirler, duruştur. Orda, burda, mevzide durmaktır.
- Yön belirler, menzile koşmaktır: İktidara, Ankara’ya!
- A sesi savaş narasıdır, meydan okumadır.
- Ve eylemin sesidir A.
- At’taki A kökü, Atın bütün eylemlerinin de köküdür: Atmak, Atılmak, Atlamak, Atak, Adım, Adak (bugünkü Türkçede Ayak) ve Ayaklanmak!
Adı olan şiir
A, Atlı çoban kültürünün dile yansıyan dinamizmidir.
A, hareketin sesi ve çağrısıdır.
Ve kişi, eylemiyle Ad sahibi olur. Eylemi olmayanın, adı da yoktur.
Ataol’un şiiri, eylemcidir. Adını eylemiyle kazanmıştır.
Ataol Behramoğlu, Türk şiirinin A sesidir.
Devrimci anlama, ses kazandırmıştır, şiiri o sesle zamanın içinde yankılanır.
Şiiri gibi, Ataol’un da bahtı açıktır.