Susma hakkı zorla, baskıyla ve işkenceyle sorgulamayı önleme amacıyla, şüpheliye ve sanığa sağlanan güvencedir. BOP Eşbaşkanlığı hukukunda susma hakkı, sanıktan alınıp, Mahkeme denen özel görevlilerin susturma yetkisine dönüştürülmüştür.
Biliyorsunuz; Ergenekon Davasında savunma aşamasına geçildi.
Davaya bakan İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi hukuk tarihine geçecek bir karar aldı. Kısaca şöyle: ‘Usule uygun bildirim yapılmasına rağmen avukatı duruşmaya gelmeyen sanığın susma hakkını kullandığı kabul edilecektir.’
Susma hakkı kimin hakkı?
Bu karar karşısında şu soru önümüze çıkıyor: Susma hakkı kimin hakkıdır?
Çünkü bu karara göre, susma hakkını sanık veya şüpheli kullanmıyor, fakat onun yerine Mahkeme “kullanılmış” sayıyor.
Sanığa ait olan hak sanıktan alınıyor ve Mahkeme Heyetinin kullanımına sunuluyor. Mahkeme Heyeti de bu hakkı susturma yetkisi olarak kullanma tehdidini yöneltiyor.
Nikâh memuru evlenmiş sayabilir mi?
Bu neye benzer? Örneğin nikâh akdi bağlanırken, siz nikah salonuna gelmeyince nikah memuru sizi “evet” demiş sayıyor.
Veya Tapu Memuru önünde taşınmaz malınızın mülkiyetini başkasına devredeceksiniz, siz herhangi bir irade beyanında bulunmuyorsunuz, Tapu Memuru mülkiyeti devretmiş sayıyor.
Susma hakkını kullanmak, evlenme akdi yapmak veya mülkiyeti devretmek bunlar kişiye bağlı haklardır. Bu hakkın kullanılması için hak sahibinin açık iradesi gerekir.
Mahkeme dâhil hiçbir makam, herhangi bir hakkın sahibinin açık ve saptırılmamış iradesi olmadan, o hakkı “kullanılmış” sayamaz.
Bunlar Hukuk Fakültesinin birinci sınıfında Hukuk Başlangıcı dersinde okutulan ilk bilgilerdir.
Hak ile hakkın öznesi arasındaki bağ çeliktendir. O bağı koparmaya kalktınız mı, hak da kalmaz, hukuk da.
Özel yargının
Özel hukuksuzluğu
Peki bunlar nasıl olabiliyor, bu tür kararlar nasıl alınabiliyor ve tutanaklara nasıl geçirilebiliyor?
Ergenekon Davasına bakan mahkeme, şu an tektir, Türkiye’de eşi yoktur. Özel Mahkemeler kaldırıldığı halde, devam etmektedir.
“Mahkeme olmayan Mahkeme” de diyebilirsiniz.
O nedenle orada hukukun en temel, en ilkel kuralları dahi geçerli değildir.
Orada hukuka dayanarak bir hak elde edilemiyor bir işlem yapılmıyor.
Dahası: Susma hakkı sorgu aşamasında
Aslında buraya kadar yazılanların bir anlamı da yok.
Çünkü susma hakkı, savunma aşamasıyla değil, sorgu aşamasıyla ilgilidir.
Susma hakkı zorla, baskıyla ve işkenceyle sorgulamayı önleme amacıyla, şüpheliye ve sanığa sağlanan güvencedir.
BOP Eşbaşkanlığı hukukunda susma hakkı, sanıktan alınıp, Mahkeme denen özel görevlilerin susturma yetkisine dönüştürülmüştür.