AKP iktidarı, yeniden yapılandırdığı HSYK üzerinden yargıyı ve yargıçları ülke çapında denetim altına alma çabalarına hız verdi. Konuya ilişkin HSYK önerilerini değerlendiren İşçi Partisi Genel Başkan Yardımcısı Av. Mehmet Cengiz şunları söyledi:
HSYK’da Adalet Bakanı ve Müsteşarının varlığının, yargı bağımsızlığı ve yargıç teminatını tehdit ettiği ileri sürülürken, yapılan Anayasa değişikliği ile HSYK yeniden yapılandırıldı. HSYK’da Adalet Bakanlığı ve Müsteşarının varlığının ötesinde başkanlığı da sürdürülürken, bu yetmezmiş gibi, Bakanlık bürokrasisi de üye sıfatıyla HSYK’ya taşındı. Bu Anayasal kurum, bütünüyle siyasal iktidarın denetimine geçirildi.
Şimdi de, HSYK üzerinden yukarıdan aşağıya yürütülecek bir operasyonla Cumhuriyet yargısının tamamı denetim altına alınmak, ülke çapında yandaş yargı yaratılmak isteniyor.
Yeni HSYK, bir dizi toplantı sonunda belirlediği önerilerini açıkladı. Bu önerilerin en önemlisi şöyle:
“Her ilde, o il ve ilçenin adıyla anılan tek bir mahkeme kurulup, o mahkeme başkanının altında daireler oluşturulması, iş yükü paylaşımının mahkemede görev yapan hâkimler tarafından düzenlenmesi”.
Buna göre, her ilde tek bir mahkeme kurulacak. Bunun bir başkanı olacak. Bu mahkeme başkanının altında ona bağlı daireler oluşturulacak. İşler, başkan tarafından bu dairelere dağıtılacak. Yargılama, bu dairelerce yürütülecek ve karar bu daireler tarafından verilecek.
Yani, o ilin mahkeme başkanlığına atanacak kişi, o ildeki tüm yargılamaları kontrol edecek; hangi dairenin hangi davaya bakacağına karar verecek, gerekirse bu daireleri değiştirebilecek. Atayacağınız il mahkeme başkanı üzerinden o ildeki bütün yargılamaları denetleyebilecek, yargılama sürecine müdahale edebileceksiniz.
Bu, karar veren yargıçları, iddia eden savcıların konumuna indirmek demektir. Nasıl ki, bir ilin Başsavcısı o ildeki savcıları doğrudan denetleyebiliyor, hangi savcının hangi soruşturmayı yürüteceğini belirleyebiliyorsa; önerilen yeni düzenlemeye göre, yargıçlar da aynı şekilde mahkeme başkanı tarafından denetlenebilecek.
Özetle; binlerce yargıcı tek tek doğrudan denetlemenin, yönlendirmenin mümkün olamayacağını gören AKP iktidarı, kontrolündeki HSYK üzerinden atayacağı 81 il mahkeme başkanı vasıtasıyla bunu sağlamayı planlamaktadır.
Aynı HSYK, aynı öneri paketinde; “Başsavcılıklarda, savcılarla kurumsal ilişkiler” konusunda sorunlar olduğunu; “Cumhuriyet savcılarının yargısal yetkilerine müdahalenin hangi ölçüde olması gerektiğini” de tartışmaya açıyor.
Savcılarla ilgili bu olumsuzluğu saptayan HSYK, şimdi aynı kaderi yargıçlar için de öngörmektedir.
HSYK’nın bu önerisine gösterdiği referans da ilginç! HSYK, il mahkemeleri kurulmasını önerirken, “bazı Avrupa ülkelerinde olduğu gibi” diyerek, bu önerilerine federal yapıdaki ülkeleri örnek gösteriyor.
Öneri, bu yönüyle de anlamlı ve tehlikelidir.
İşçi Partisi konunun takipçisidir.
Başta yargıçlar ve diğer yargı mensupları olmak üzere bütün milletimizi duyarlı olmaya ve bu tertibe karşı mücadeleye çağırıyoruz.