Emekli bir Kuvvet Komutanımız, Kaynak Yayınları’nın hazırladığı Nutuk’u okuduktan sonra düşünce ve duygularını Şule Perinçek’e iletmiş. Nutuk, yalnız derinleşen düşüncelerle değil, yoğunlaşan duygularla okunan bir eserdir.
Büyük Devrimci Önderimiz Atatürk’ün Büyük Nutku, bir siyasal metindir. Kuşkusuz devrimci tecrübenin ötesinde felsefî temelleri olan tarihî bir belgedir. Cumhuriyetin temelini oluşturan dünya görüşünü, programı ve siyasetleri öğrenmede Nutuk ile karşılaştırılabilecek başka bir eser bulunmuyor. Dünyaya baktığımız zaman, bu tür siyasal metinler genellikle kuru bulunur. Ne var ki Nutuk, nerdeyse yüzyıllık ömrüne rağmen, insanları duygulandıran ve coşku veren karakterinden hiçbir şey yitirmiş değil, hatta çetin tarihsel süreçlerde daha derin daha ateşli duygularla okunuyor.
GÜNDEMİMİZDEKİ ATATÜRK DEVRİMİ
Türkiye, yaşadığımız İkinci İstiklâl Savaşı koşullarında yine Atatürk önderliğinde buluştu. Atatürk, tarihsel miras ve günümüzün yükselen değeri olarak rakipsizdir. Çok doğal. Çünkü vatan bütünlüğü, üretim ekonomisi, komşularla işbirliği, aydınlanma ve Avrasya’da konumlanma diye özetleyebileceğimiz gündem, Türk Devrimini tamamlamaktan başka bir şey değildir. 19. Yüzyılın sonlarından alırsak, 150 yıllık bir süreci kesin zafere ulaştıracağımız bir döneme girmiş bulunuyoruz.
NUTUK 91 YAŞINDA
Nutuk, 90. yılını geçtiğimiz Ekim ayında doldurdu. Bilindiği gibi Atatürk, o tarihî söylevini 15 Ekim 1927 Cumartesi günü Cumhuriyet Halk Fırkası'nın 2. Büyük Kongresi'nde okumuştu. Kürsüye Cumhuriyet Halk Fırkası Reisi Umumisi, bugünkü dille Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı olarak çıktı. Zorluklarla savaşarak yapılan bir tarihin özetlenmesi altı gün sürüdü. Atatürk, günde altışar saatten 36 saat 31 dakika ayakta konuştu. Son gün, 20 Ekim 1927'de Gençliğe Hitabe'yi söyleyip kürsüden indiğinde saat 20.25'ti.
CHP 2. Büyük Kongresi, 15-23 Ekim 1927 tarihleri arasında dokuz gün sürmüştü. Delegeler şimdilerde olduğu gibi tribünde değildi, salondaydılar. Tutanakları incelersek, konuşmaların ne kadar zengin bir tecrübeyi yansıttığını görürüz. Dinleyici olarak askeri erkândan başka yabancı devlet temsilcileri de Kongre'yi izledi.
Nutuk, Erzurum Mebusu Necip Asım (Yazıksız) Bey’in önergesinin oybirliğiyle kabul edilmesi üzerine, millet namına bütün Kongre üyeleri tarafından tek tek imzalandı.
Nutuk'un taslağı TC Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı (ATASE) Arşivi'nde bulunmaktadır. Atatürk, bazı bölümlerini kendisi yazmış, bazı bölümlerini yazdırmıştır. Taslaklar üzerinde düzeltmeler, çıkarmalar ve eklemeler vardır. Büyük Devrimci Önder, hazırlık aşamasında, toplanan yüzlerce belgeyi tek tek elden geçirmiş ve düzenlemiştir. Ayrıca kişilerin bilgisine başvurulmuştur. Atatürk, yazdıklarını ilgili kişilere okuyup saatlerce tartışmış ve son şekli vermiştir.Nutuk'un önemli bir bölümü Ankara'da Çankaya'daki çalışma odasında kaleme alınmış, son bölümleri İstanbul'da Dolmabahçe Sarayı'nda yazılmıştır. Bütün bu çalışmaların ürünü olarak baskıya giden metin, Türk Hava Kurumu Müzesi'nde bulunmaktadır.
ATATÜRK’ÜN BÜTÜN ESERLERİ FARKI
Şule Perinçek’in yönettiği Atatürk'ün Bütün Eserleri farkıyla Türkiye'de ilk kez çok özel bir Nutuk yayımlandı. 1927'de yapılan Türk Tayyare Cemiyeti basımı ve az sayıdaki lüks basımı eski yazıdan yeniden okundu. 1934 ve 1938 yeni yazı basımlarıyla harf harf, sözcük sözcük karşılaştırıldı.
Aradaki farklar dipnotlarda belirtildi. Şimdiye kadar yapılan bütün Nutuk basımlarında sürüp gelen dizgi, yazım ve okuma hataları giderildi. Biçim olarak 1934 basımı esas alındı. İlk kez Atatürk'ün o gün yaptığı "Cumhuriyet Halk Fırkası Büyük Kongresi'ni Açış Nutku" da eklendi.
Atatürk, Nutuk'u okurken Büyük Taarruz'un nasıl hazırlandığını anlattığı sırada metin dışında bir konuşma yapmıştır. "Dokuz yıldır kendi emrine verilen para ve yapılan bağışların" nereye harcandığı ve diğer mal varlığı konusunda bilgi vermiştir. Bu konuşma metnine de 21 Ekim 1927 tarihli gazetelerde yer alan şekliyle ilgili bölümün dipnotunda yer verildi.
Nutuk'taki vesikalara ilişkin geniş bir arşiv araştırması yapıldı. Diğer kaynaklardaki vesika ve metinlerle karşılaştırıldı, farklar dipnotlarda belirtildi.
Eser, 40 yaş aydın kuşağının Türkçesi temel alınarak sadeleştirilmiştir. Yorumlayarak ve yeniden yazarak değil, dildeki tarihî dokuyu koruyarak, artık anlaşılmayan sözcük ve deyimlerin yerine bugünkü karşılıkları konulmuştur.
Şimdiye kadar yapılmış en ayrıntılı ve kapsamlı kavram, kişi, kurum ve yer adları dizini de özenle hazırlanmıştır.
Nutuk’un bu basımı, Türkiye devrim tarihine ve Atatürk araştırmalarına emek vermiş en seçkin bilim adamları ve uzmanlardan oluşan Atatürk'ün Bütün Eserleri Danışma Kurulu'nun denetiminden geçti. Bu satırların yazarı da Danışma Kurulu Üyesi olarak, Nutuk’un bu özenli basımının sorumluluğunu ve kıvancını paylaşanlardandır.
Kitapçı raflarında çeşitli Nutuk yayınları bulunuyor. Ancak şunu güvenle belirtebiliriz: Aslına en uygun, bilimsel özenle, yorumsuz, hatasız hazırlanan basım, Kaynak Yayınları tarafından Atatürk’ün Bütün Eserleri kapsamında özel ciltli olarak yayımlanan Nutuk’tur.
YENİ BİR DÜNYA KURULURKEN
NUTUK’UN DEĞERİ
Atatürk’ün Bütün Eserleri Genel Yayın Yönetmeni Şule Perinçek, Sunuş yazısında Nutuk’un 21. Yüzyıldaki değerini şöyle vurguluyor:
“20. yüzyılın devrimci yükselişinde, Ezilen Dünyanın ayağa kalkışını ateşleyen ve 21. yüzyılın büyük devrimci atılımlarına olağanüstü katkılarda bulunacak olan milletimize ve aydınlarımıza bu özel Nutuk basımını güvenle ve saygıyla sunuyoruz.”
Atlantik döneminin sonuna gelmiş bulunuyoruz. Yeni bir dünya kuruluyor, insanlık yeni bir uygarlığın eşiğindedir. Atatürk, Asya Çağının öncülerindendir. Nutuk, Asya Çağının kapısını açan Asya Devrimleri arasında özel bir yeri olan Türk Devriminin kitabıdır.
Atatürk, yalnız Türkiye’de değil, Avrasya Çağına giren yeryüzünün her köşesinde yükselen değerdir.
GELECEK KUŞAKLARA ARMAĞAN
Yeni yılda çeşitli kurumlar, armağanlar veriyor.
Ufuklara umutla ve güvenle bakmamız için bizi ateşleyecek Nutuk’tan güzel bir armağan var mı?
Yeni Uygarlığın ilk işaretlerini veren önemli eserlerden biri olan Nutuk, yeni yılın en güzel armağanıdır.
Öyle bir armağan ki, elden ele gelecek kuşaklara kalacak.