Vatan Partisi oylarının Türkiye çapında gerilerken bu bölgemizde 5-10 kat artması, partimizin ‘Teröre son, HDP kapatılsın’ çözümünün ne kadar doğru olduğunu ve toplumda destek bulduğunu göstermektedir.
SEÇİM SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ - 1
Önce Cumhurbaşkanlığı seçiminin Türkiye genelindeki sonuçlarını görelim.
2018 Cumhurbaşkanlığı seçimi sonuçları:
Adaylar Oy Oranı
Recep Tayyip Erdoğan: Yüzde 52,59
Muharrem İnce: Yüzde 30,64
Selahattin Demirtaş: Yüzde 8,40
Meral Akşener: Yüzde 7,29
Temel Karamollaoğlu: Yüzde 0,89
Doğu Perinçek: Yüzde 0,20
2018 Milletvekili seçimi sonuçlarının ve 1 Kasım 2015, 7 Haziran 2015 sonuçlarıyla karşılaştırması:
AKP’nin oyu 1 Kasım 2015 seçimlerine göre yaklaşık yüzde 7 oranında azaldı. (Yüzde 49,5’dan yüzde 42,6’ya) Buna rağmen Tayyip Erdoğan, Cumhur İttifakı sayesinde, MHP’nin tam desteğiyle yüzde 52,6 oyla ilk turda Cumhurbaşkanı seçildi. AKP+MHP ittifakı yüzde 53,7 oy oranıyla Meclis’te çoğunluğu sağladı. AKP ve MHP’den yüzde 1 civarında seçmen Tayyip Erdoğan’a oy vermedi.
Millet İttifakı ise, yüzde 33,9 oyla seçimden başarısız çıktı. CHP’nin Cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce ise, yüzde 30,6 oranında oy alabildi. Türkiye genelindeki sonuçlar,”Millet ittifakı” adı altında ABD’nin iktidar projesinin hizmetinde olan girişimin yenilgiye uğradığını gösteriyordu. Ancak yine de bu projenin PKK-HDP’yi Meclis’e sokma hedefi CHP sayesinde gerçekleşti.
Gerçekte Tayyip Erdoğan’ın (oy potansiyeli) MHP’nin desteği ve diğer partilerden gelen %1 civarında oyla yüzde 54,7 civarındaydı. (Yüzde 42,6 AKP’den + yüzde 11,1 MHP’den + yüzde 1 diğer partilerden) Ancak bunun yaklaşık yüzde 2’lik bölümü Muharrem İnce’ye ve diğer adaylara gitti. (yüzde 54,7-yüzde 52,6 = Yüzde 2,1.)
MUHARREM İNCE’NİN OYLARI
Muharrem İnce’nin oyu Millet İttifakı’nın oy toplamından yüzde 3,3 az. (Millet İttifak yüzde 33,9 - M. İnce’nin oyu yüzde 30,6 = Yüzde 3,3. Bu da normal. Çünkü Millet İttifakı’ndaki partiler kendi adaylarını gösterdiler. Bu partilerin seçmenlerinin bir bölümü kendi adaylarına oy verdiler. Ancak yine de, HDP’den yüzde 3,3, İP’den yüzde 2, SP’den yüzde 0,4 civarında oy Muharrem İnce’ye verildi. Bunu Millet İttifakı’ndaki partilere verilen oyla, adaylarına verilen oyun karşılaştırmasından anlıyoruz.
HDP: Yüzde 11,7 / S. Demirtaş: yüzde 8,4 = yüzde 3,3 oy Muharrem İnce’ye verildi.
İP: Yüzde 10 / M. Akşener: yüzde 7,3 = yüzde 2,7 farkın yaklaşık yüzde 2’si Muharrem İnce’ye, gerisi diğer partilere.
SP: Yüzde 1,3 / T. Karamollaoğlu: yüzde 0,9 = Yaklaşık yüzde 0,4 oy Muharrem İnce’ye.
Böylece Muharrem İnce’ye Millet İttifakı’ndan verilen oy; 3,3+2+0,4=5,7 yani yüzde 6 civarındadır.
Muharrem İnce’nin oyu; yüzde 22 CHP’den + yüzde 6 = yüzde 28 oluyor. Muharrem İnce’nin oyu yüzde 30,6 olduğuna göre, yaklaşık yüzde 2,6 oy da AKP ve diğer partilerden gelmiş.
Bu arada Tayyip Erdoğan’ın 2018 Seçimlerinde MHP’nin desteğiyle aldığı oyun, 10 Ağustos 2014 Cumhurbaşkanlığı Seçiminde tek başına aldığı oydan ancak yüzde 0,8 fazla olduğunu da vurgulayalım.
2014’de: yüzde 51,79 (tek başına)
2018’de: yüzde 52,59
52,59-51,79 = Yüzde 0,8 (MHP desteğiyle)
AKP’nin 2018 Seçimi’ndeki oyunun yüzde 42,6 olduğunu da hatırlatalım.
Şimdi Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde partilerin aldıkları sonuçları inceleyelim.
DOĞU ve GÜNEYDOĞU ANADOLU’DA DURUM
Önce Doğu Anadolu’daki sonuçlara bakalım. Doğu Anadolu Bölgesi’ndeki illerin 2018 seçim sonuçlarının partilere göre dağılımı şöyle:
Bu sonuçlardan Bölgede Cumhur İttifakı’nın oyunun yüzde 52,5, Millet İttifakı’nın oyunun ise, yüzde 14,2 olduğunu görüyoruz. Türkiye genelindeki sonuçlarla karşılaştırdığımızda ve buna bölgede HDP’nin gerilemesini de eklediğimizde, ABD hizmetindeki iktidar projesinin Doğu Anadolu’da darbe yediğini söyleyebiliriz.
Bu sonuçların 1 Kasım 2015 ve 7 Haziran 2015 sonuçlarıyla karşılaştırması ise şöyle;
AKP bölgede 1 Kasım 2015 seçimlerine göre yüzde 5,8 dolayında oy kaybetmiş.
Yüzde 48,1 - yüzde 42,3 = Yüzde 5,8.
Bu sonuç Türkiye genelindeki yüzde 7 oy kaybından daha az. Oysa 1 Kasım’da 7 Haziran’a göre oyunu yaklaşık yüzde 12 artırmıştı. Yüzde 48,1-yüzde 36,2=Yüzde 11,9. Bu artışta 24 Temmuz 2015’te başlayan Türk Silahlı Kuvvetleri’nin, PKK’nın Hendek Savaşlarını bastırma operasyonlarının önemli etkisi olduğunu hatırlatalım. Yukarıdaki tablodan PKK-PYD’ye yönelik daha sonraki Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı operasyonlarının AKP’nin 2018 oylarını artırmaya fazla bir etkisinin olmadığını görüyoruz. Ama yine de bölgede Türkiye genelindeki kaybından daha az bir kayıpla çıkmasını sağladığı anlaşılıyor.
AKP bölgede yüzde 5,8 oy kaybetmiş ama bazı illerde daha köklü düşüşler yaşamış. Malatya, Elazığ, Erzincan, Bingöl, Erzurum, Iğdır, Muş ve Bitlis’te 1 Kasım 2015’e göre gerilemesi ortalama yüzde 9,6’dır. Diğer ilerdeki hafif yükselişiyle bu gerilemeyi bir ölçüde kapatmış.
AKP için bu illerin sonuçları şöyle;
MHP bölgedeki oylarını 1 Kasım 2015 seçimlerine göre yüzde 3 artırmış. (Yüzde 7,2’den yüzde 10,2’ye çıkmış.) Bu oyu AKP’den aldığı anlaşılıyor. 1 Kasım seçimlerinde AKP’ye teslim etmiş olduğu yüzde 3,5 dolayındaki oyu 2018’de geri almış. Yüzde 10,8 (7 Haziran’da MHP oyu)-yüzde 7,2 (1 Kasım’da MHP oyu) = Yüzde 3,6.
Bölgede gerileyen diğer parti HDP. 1 Kasım seçimlerine göre yüzde 2,8; 7 Haziran sonuçlarına göre ise yüzde 10,6 oranında gerilemiş:
Yüzde 35,1 (1 Kasım 2015 oyu) - yüzde 32,3 (24 Haziran 2018 oyu) = Yüzde 2,8.
yüzde 42,9 (7 Haziran 2015 oyu) - yüzde 32,3 (24 Haziran 2018 oyu) = Yüzde 10,6.
Terörle mücadelenin en net sonuçları, Doğu ve Güneydoğu’da HDP-PKK’nın oy kaybıyla kendini gösteriyor.
HDP Bölge genelinde yüzde 2,8 oy kaybetmiş ama, Tunceli, Iğdır, Ağrı, Muş, Bitlis, Van ve Hakkâri toplamında ortalama yüzde 7,6 gerilemiş.
HDP için bu illerin tablosu şöyle;
HDP’nin Doğu Anadolu’da en yüksek oranda oy kaybettiği il Hakkâri’dir. Hakkâri’de 1 Kasım seçimlerine göre yüzde 13,5; 7 Haziran seçimlerine göre ise yüzde 16,2 gerilemiş.
VATAN PARTİSİ OYLARI
Vatan Partisi ise bölgede oy oranını 1 Kasım ve 7 Haziran seçimlerine göre ortalama 2 kat artırmış. Bu artış Elazığ, Bingöl illerinde 3 kat, Iğdır ve Erzurum’da 4 kat, Ağrı ve Van’da 5 kat, Bitlis’te 6, Muş’ta 7 kat gerçekleşmiş.
Vatan Partisi, bölgede HDP’nin en hızlı gerilediği illerde, en hızlı yükselişi göstermiş. Doğu Anadolu’da HDP’nin en yüksek oranda oy kaybettiği Hakkâri’de ise en yüksek oy oranına ulaşmış.
Bu sonuçları 1 Kasım 2015 ve 7 Haziran 2015 seçim sonuçlarıyla karşılaştıralım.
AKP’nin oyları Güneydoğu Anadolu’da, Doğu Anadolu’da olduğu gibi yüzde 6 oranında düşüyor. Burada da 1 Kasım seçimlerinde MHP’den almış olduğu oyları MHP’ye geri veriyor.
MHP bölgede oylarını yüzde 3,2 artırmış. Ancak Adıyaman, Gaziantep, Şanlıurfa gibi illerde bu artış yüzde 5,2’ye yükseliyor. Bölgede MHP’nin oy oranında düşüş kaydettiği bir tek il yok.
HDP’NİN OY KAYBI
Türkiye’de HDP’nin Doğu Anadolu’dan sonra oy kaybettiği bölgelerden biri de Güneydoğu Anadolu Bölgesi. HDP bu bölgede 2015 Kasım seçimlerine göre yüzde 2,9; 2015 Haziran seçimlerine göre ise yüzde 10 civarında gerilemiş. Türkiye çapında CHP’nin desteğiyle oylarını artırırken, Doğu ve Güneydoğu’da oy yitirmiş. Bu bölgede yüzde 3 dolayında görülen oy kaybı, CHP, İP ve SP’nin Türkiye çapındaki destekleri dikkate alınırsa, bu rakamın üzerindedir.
HDP, 7 Haziran 2015 seçimlerinde yüzde 13,1’le tarihindeki en yüksek oy oranına ulaştı. Kuşkusuz bu sonuçta hükümetin “Açılım”, “Müzakere” gibi yanlışlarının büyük etkisi oldu. Bu bağlamda 2012’de başlayan Oslo pazarlıklarının, seçimden 3 ay önce Mart 2015’te Dolmabahçe Mutabakatı’yla HDP’nin lehine noktalandığını da hatırlatalım. HDP, 24 Temmuz 2015’te başlayan Vatan Savaşı sürecinde geriledi. Oy yüzdesi yüzde 13,1’den Kasım 2015’de yüzde 10,8’e düştü. Şimdi ise yukarıda açıkladığımız nedenlerle oyunu Türkiye genelinde ancak 1 puan artırabildi.
Bu noktada CHP’nin oy yüzdesinin Kasım 2015 seçimlerine göre 2018’de yüzde 2,7 azaldığını hatırlatalım. Bunun çok önemli bir bölümü HDP’ye gitti. Bu da sonucunu Batı illerinde, daha çok büyük şehirlerde gösterdi. En önemli ölçü şu; HDP Doğu ve Güneydoğu’da oy kaybederken, sadece İstanbul, Ankara, İzmir gibi üç büyük ilde oylarını Kasım 2015 seçimlerindeki ortalama yüzde 7,6’dan bugün yüzde 10,2’ye çıkarttı. Sadece İstanbul’da HDP, 2018 seçimlerinde oyunu 250.000 artırırken, CHP seçimlerde 280.000 oy kaybetti. CHP’nin kaybettiği bu oyların büyük bölümü Kemal Kılıçdaroğlu’nun çağrısıyla HDP’ye gitti.
Şimdi HDP’nin Güneydoğu illerindeki sonuçlarına bakalım
Doğu ve Güneydoğu sonuçlarının birlikte düşündüğümüzde, HDP en sert düşüşü yüzde 15,3’le Şırmak’ta yaşamış. Daha sonra Hakkâri’de yüzde 13,5; Mardin’de yüzde 9,1; Van’da yüzde 6,2; Batman’da yüzde 6,1; Siirt’te yüzde 3,2 oranında oy kaybetmiş.
Bugün taş çatlasa HDP’nin Türkiye genelindeki oyu yüzde 7-8’i geçmez. Bunun bir ölçüsü de Selahattin Demirtaş’ın Cumhurbaşkanlığı seçiminde aldığı yüzde 8,4 oydur. Demirtaş’ın oyunun da Ağustos 2014 Cumhurbaşkanlığı Seçimi’nde aldığı oydan yüzde 1,36 azaldığını anımsatalım: 10 Ağustos 2014’te: Yüzde 9,76.
24 Haziran 2018’de: Yüzde 8,40.
Yüzde 9,76 - Yüzde 8,40 = Yüzde 1,36.
VATAN, OYUNU DÖRT KAT ARTIRDI
Öte yandan Vatan Partisi, Güneydoğu Anadolu’da oyunu ortalama 4 kat artırmış. İl düzeyinde bakarsak; Diyarbakır’da 7 kat, Batman, Mardin ve Şırnak’ta ise 10 kat yükseltmiş. Bu illerimizin aynı zamanda HDP’nin en çok oy kaybettiği iller olduğunun da altını çizelim. Özellikle Şırnak’ta HDP en sert düşüşü yaşarken, Vatan Partisi en sert yükselişi yaşamış.
Özetle; Doğu ve Güneydoğu Anadolu’muz milletin birliği için teröre son verilmesi talebine sarılarak bu seçime damgasını vurmuştur. Özellikle Vatan Partisi oylarının Türkiye çapında gerilerken bu bölgemizde 5-10 kat artması, partimizin “Teröre Son, HDP kapatılsın” çözümünün ne kadar doğru olduğunu ve toplumda destek bulduğunu göstermektedir.
Devam edecek...