Kısaltması IFCN olan, International Farm Comparison Network (Uluslararası Tarım İşletmesi Karşılaştırma Ağı) adlı kuruluş sütçülükle ilgili bir rapor hazırlamıştır. “Uzun Erimli Sütçülük Görünümü” başlıklı bu rapor 2019’dan 2030 yılına kadar küresel ve bölgesel olarak beklenen değişimleri ele almaktadır.
ARZ VE TALEP ARTIŞI
1. En olası senaryoya göre süt arz ve talebinde yıllık yüzde 2,3 artış olacağı tahmin edilmektedir.
2. Hesaplamalar yüzde 4 yağlı ve yüzde 3,3 proteinli süt (ECM) esasına göre yapılmıştır. Uzun erimli süt (ECM) fiyatı kilogram başına 0,366 dolar (1,94 TL) olarak tahmin edilmiştir. Bu fiyat, geçen yılın süt fiyatından yüzde 15,5 daha yüksek ise de 2007’den 2014’e kadar olan kilogram başına 0,357 dolar (1,87 TL) seviyesine karşılık gelmektedir.
3. Toplam olarak arz ve talep 2007’den 2014’e kadar yüzde 24 artmış olup, 2017’de 864 milyon ton (ECM) düzeyine yükselmiştir.
Genel gelişme seyrindeki beklenti, süt üretimi ve talebinin artması yönündedir. 2030 yılına kadar toplam olarak yüzde 35 artış göstererek 1168 milyon ton (ECM) seviyesine ulaşacaktır. Bu rakam üretimin 304 milyon ton artması anlamına gelmektedir. Artış miktarı ABD’nin üretiminin üç katıdır.
BÖLGESEL ANALİZ
Üretim artışının yarıdan fazlasının Güney Asya’da olması beklenmekte olup bölgesel arz yüzde 64 artarak 392 milyon tona çıkacaktır. Bu sütün büyük bir kısmı hanehalkı düzeyinde tüketilerek iç piyasalara sunulacaktır.
Gelecekteki talep, nüfus artışı ve kişi başına gelir artışından kaynaklanacak, eklenecek olan yüzde 16 potansiyel tüketici (1,2 milyar insan) süt ürünleri talep edecektir. Kişi başına küresel süt tüketimi 19 kilogramdan 135 kilograma çıkacaktır.
Bu gelişmenin başlıca etmenleri özellikle gelişmekte olan ülkelerde süregelen kentleşme, işlenmiş gıdalara doğru olan tercih kayması ve satın alma gücünün artmasıdır. Güney, Doğu ve Güneydoğu Asya’da ‘kendine yeterlilik’ sağlanamayacak. Süt ürünü arz açığının çok miktarda olması, ithalat talebinin 50 milyon tonu bulması bekleniyor.
4. İşlenmiş süt ürünlerinin yükselen talebi, süt üretiminin daha verimli ülkelere kaymasına yol açacaktır. 2030’a kadar net ticaretin yüzde 73 artarak 95 milyon tona (ECM) ulaşması beklenmektedir. Bu durum ihracatçı ülkeler için fırsat yaratmaktadır.
Ancak, sütün büyük bir kısmı üretildiği yerde tüketilecektir. Sonuç olarak dış piyasalardan başka yerel tüketicilerin gereksinmelerini karşılamak üzere süt işleme tesislerine de kuvvetle ihtiyaç duyulacaktır.
GÜNEY ASYA VE AFRİKA
5. IFCN 2030 yılında süt sığırı sayısının yüzde 12 artışla 417 milyona ulaşacağını tahmin etmektedir. Bu artış Güney Asya ve Afrika’da gerçekleşecektir. Bu iki bölge toplam süt hayvanı sayısının yüzde 66’sını barındıracaktır.
Süt hayvanlarındaki yüzde 0,9 artış yanında, küresel süt veriminde yılda yüzde 1,6’lık artış beklenmektedir.
Bu eğilimlere göre daha az sayıda ama daha büyük işletmeler sektöre egemen olacaktır. Gelecek 13 yılda 14 milyon işletme sektörden çıkabilir. Süregelen yoğunlaşma az sayıda işletmenin daha fazla miktarda süt üretmesine yol açacaktır.
ABD’DE DURUM
6. ABD’de 2017’de 292 kilogram olan kişi başına tüketim, 2030’da hafif bir artışla 300 kilograma çıkarak sabit bir seyir izleyecektir.
İnek başına verimin, 2017’de 10415 kilogram iken, 2030’da 11804 kilogram olacağı tahmin edilmektedir.
Ülkesel düzeyde hayvan sayısının artması ve işletme sayısında azalmanın sürmesi beklenmektedir. 1996’da 130 bin olan işletme sayısı, 2018’de 37 bin 648’e inmiş olup, 2030’da 24 bin 200’e doğru düşmeye devam edecektir. İşletmeler ahırlarına hayvan katmaya devam ederek, 2030 yılında ortalama 400 başa ulaşacaktır.
ABD yüksek kaliteli süt ürünlerini ihraç ederek artan dünya talebini karşılayabilecektir. İlk kez 2006 yılında süt üretiminde kendine yeterli hale geldikten sonra, 2030’da yeterlilik yüzde 113 düzeyine erişecek ve elde ihraç edilecek çok miktarda süt kalacaktır.
Katrin Rencke and Lukasz Wyrzkowski, Global prices could net $18.60 over the next decade, Hoard’s Dairyman, April 25, 2019 p.250’den özetlenmiştir.