Vatan Partisi Genel Başkanı Doğu Perinçek'in Berlin ziyareti sonrası, Ulusal Kanal'da Rafet Ballı'nın sunduğu Çıkış Yolu programında paylaştığı bir bilgi; "Batı merkezlerinde Erdoğan için İslami Kemalist nitelemesi de yapılıyor", Türkiye'de haklı olarak dikkat çekti.
Bu tanımlamayı yapan haftalık Die Zeit gazetesinin kıdemli muhabirlerinden Michael Thumann, Perinçek önderliğinde Vatan Partisi heyetinin Federal Almanya Basın Merkezi Bundespressekonferenz'te düzenlediği toplantıya katılanlardandı. Yine bir diğer Türkiye uzmanı gazeteci-yazar Rainer Hermann'ın 7 Ağustos 2017 tarihli Die Eurasische Türkei (FAZ) yazısında da Erdoğan'ın Türkiye'de derin kökleri olan ve Atatürk döneminde de uygulanan Avrasyacı çizgiye geldiği yazılmaktadır (Rainer Hermann, FAZ 7.8.2017). Erdoğan'ın "İslami Kemalist" eğilimler gösterdiği görüşü Almanya'da HDP'ye yakın, Almanları HDP/PKK konusunda yanlış bilgilendiren Essen Üniversitesi'nden akademisyen Burak Çopur tarafından da kullanılmaktadır.
ÇARPITIYORLAR
Konuyu haberleştiren Sözcü, Odatv, Halk TV gibi yayın organları meseleyi çarpıtıyorlar. Dikkat çeken nokta: Başlıkta ve ilk paragrafta "Perinçek, Erdoğan için İslami Kemalist dedi" diyorlar, son paragrafta ise Perinçek'in "Bunu ben demiyorum, Batılılar diyorlar" ifadesinin yer alması. Atatürkçülüğü -büyük ölçüde- laiklik olarak açıklayan basın-yayın kuruluşlarının, bizzat CHP'li yöneticilerin ve akademisyenlerin sayısı azımsanmamalıdır.
"Erdoğan'ın İslami Kemalist eğilimler gösterdiğini" Batı merkezleri ve onların güdümünde hareket eden Şahin Alpay, Hasan Cemal gibi İkinci Cumhuriyetçiler 2011 yıllından bu yana kullanıyorlar. Tartışmaya neden olan İslami Kemalist ifadesi ise birçok nedenden dolayı kullanılıyor: Otoriterleşme, Avrasya'ya yöneliş, PKK, FETÖ yapılanmalarını AKP Hükümeti'nin hedef alması, Ergenekon-Balyoz kumpaslarına Erdoğan'ın desteğini geri çekmesi, 15 Temmuz Darbe Girişimi sonrası Türk Silahlı Kuvvetleri'nin itibarını yeniden onarma ve güçlendirme çabaları (Alpay 2011, 2012; Çopur 2012; Foreign Policya 2016; Thumann 2016; Bipartisan 2017). Reel politikadaki olağanüstü gelişmelerin yanısıra, geçtiğimiz günlerde vefat eden Prof. Şerif Mardin'in 2005 tarihli kapsamlı bir makalesi de esin kaynağı olarak gösteriliyor.
KEMALİZM BAĞIMSIZLIKTIR
Peki, neden Batılılar bu tanımlamayı yapmaya başladılar? Neler değişti? Batı için -ve gerçekte de- Kemalizm sadece çağdaşlaşma veya laiklik anlamına gelmiyor. Batı'yı en çok rahatsız eden husus "bağımsızlıkçılık" ya da boyun eğmemektir. Kemalizmin bağımsızlıkçı, dik duruşundan her zaman olumsuz etkilenmiştir emperyalist merkezler. Bu anlamda, S-400'lerin alımı, bölge ülkeleri, Çin ve Rusya ile yakınlaşma, AB yerine Şanghay İşbirliği Örgütü'nü hedeflemek, Washington ve Brüksel'i rahatsız ediyor. Dış politikada AB, NATO ve ABD'yi sorgulayan Hükümet'in, Kemalizm'i -göreceli olarak- Batılılara anımsatması kimseyi şaşırtmamalıdır.
Bize göre tabii ki, "İslami Kemalist" değildir. Batı merkezlerinin Kemalizm göndermesi sonuçta Atatürk'ün gücünü göstermektedir. Bundan da hiçbir vatansever rahatsızlık duymamalıdır. Aydınlık okuyucuları için, Erdoğan yönetimindeki AKP'nin uygulamalarını "İslami veya Yeşil Kemalist" olarak tanımlayan önemli alıntıları paylaşıyoruz:
(Foreign Affairs, 27.10.2016):
"Yeşil-[İslami] Kemalist ittifak, Ankara ve PKK arasında barışın gelmesi için en büyük engel. Bu ittifak nedeniyle, Türkiye NATO'dan uzaklaşıp daha çok Çin, İran ve Rusya'ya yönelecektir."
"Otoriterleşen AKP yönetmindeki Türkiye, laik Kemalizm'den İslami Kemalizm'e doğru evriliyor. Kemalizmin Yeni-İslami özellikleri geleneksel baskıcı-Jakoben devlet yönetimi, milliyetçilik, artı devletin ve milletin bütünselliği yaklaşımlarıyla örtüşüyor" (Burak Çopur 2012).
(Rainer Hermann, FAZ, 07.08.2017):
"Türkiye'de on yıllardır Avrasya seçeneğini gündeme getiren ve tanınan bir aydın ise, sol yönelişi olan Vatan Partisi Genel Başkanı Doğu Perinçek ve çevresidir. Doğu Perinçek ve çevresi, Rusya'da Batı karşıtlığının öncülerinden olan Rusya'daki yeni sağın liderlerinden olan, aynı zamanda Putin'in danışmanı da olan Aleksander Dugin ile irtibat halinde. Erdoğan muhtemelen onun sayesinde, Kasım 2015'te düşürülen Rus uçağından sonra gerilen Türkiye-Rusya ilişkilerinin yeniden normalleştirmesini başarabildi. Türkiye'de Avrasya seçeneği konusunda farklı bakışlar ve ceryanlar söz konusu. Doğu Perinçek ve çevresi, Rusya ile yakınlığı savunurken, Türk milliyetçileri Pan-Turan emeller içindeler, İslamcılar ise Osmanlı İmparatorluğu'nun önemi üzerinde duruyorlar. Erdoğan bu üç akımı da birleştirebilir. Erdoğan bununla ideolojik anlamda bir yenilik getirmeyecektir. Esasen Türk devlet aygıtında var olan ve giderek kökleşen Avrasyacı geleneği benimsemiş oluyor. Bu nedenle de başlangıçta Erdoğan'a karşı mücadele eden Doğu Perinçek gibi şahsiyetler günümüzde Erdoğan'ın destekçileri arasında yer alıyorlar. Bu yöneliş Erdoğan'ın neden dini çevrelerin ötesinde etkili olduğunun bir göstergesidir. Bu yöneliş aynı zamanda Erdoğan'ın Kürt sorunu ve dış politikadaki izlediği politika değişimini de açıklıyor."
(Şahin Alpay, Zaman 26.1.2012):
"İttihatçı-Kemalist değerler, Türkiye elitleri üzerinde derin izler bıraktı. Bu izleri Müslüman demokrat olarak nitelediğim AKP'liler yanında Türkiye'nin sosyalistlerinde, liberallerinde, İslamcılarında, hatta Kürt milliyetçilerinde de görmek mümkündür. AKP'nin devletçi ya da laikçi olduğu söylenemezse de (İslami ve bir damla liberal) milliyetçi bir kimliği olduğu doğrudur. [...] Kemalistleşen yani otoriterleşen bir AKP'nin iktidarda kalabileceğine ihtimal vermem."
(Michael Thumann, Die Zeit, 27.10.2016):
"2011'den itibaren Erdoğan, Kemalist Ordu gibi otoriterleşti. Erdoğan'ın yönelişini en iyi tanımlayan kavram [Şahin Alpay'ın vurguladığı gibi İslami Kemalist'tir]."
KAYNAKÇA:
Şerif Mardin 2005: "Turkish Islamic Exceptionalism Yesterday and Today: Continuity, Rupture and Reconstruction in Operational Codes /Dün ve Bugün Türk İslam'ının İstisnai Özelliği: İşleyiş Kodlarında Süreklilik, Kopuş ve Yeniden Yapılanma" (Turkish Studies, Vol. 6, No. 2, June 2005, s. 145-165), aktaran Şahin Alpay, agy.
Şahin Alpay 2012: "AKP 'İslami Kemalist' midir?" (Zaman, 26 Ocak 2012)
Burak Çopur 2012: "Die Türkei unter der Regierung Erdoğan: aus europäischer Sicht ein Modell für den Nahen Osten?" (Erdoğan Hükümeti döneminde Türkiye - Avrupa perspektifinden Ortadoğu için model olabilir mi?) In: Friedensgutachten 2012, Berlin: LIT, S. 294-305.
Bipartisan 2017:
Deep State of Crisis: Re-Assessing
Risks to the Turkish State
(Derin Devlet Krizi - Türk Devleti için Riskler)
(Bipartisan Policy Center, March 2017)
Şahin Alpay 2016: Erdoğan iktidarı Kemalizme sarıldı. (Zaman, 18.2.2016)
Foreign Affairs 2016:
"Erdoğan's Turn to the Kemalist's - How it will shape Turkish Foreign Policy?" (Erdoğan'ın Kemalistlere Yönelmesi - Türk Dış Politkasını nasıl şekillendirecek?). Gönül Tol, Ömer Taşpınar. 24.10.2016
Michael Thumann: Der İslamo-Kemalist Erdoğan kennt kein Erbarmen. (İslami Kemalist Erdoğan merhamet tanımıyor). (Die Zeit, 27.10.2016)
Rainer Hermann: "Die Eurasische Türkei" (Avrasyacı Türkiye), (FAZ, 7.8.2017).